|
|
Kathedraal-denken
Kathedraal-denken
De laatste tijd ben ik meerdere keren het woord “kathedraaldenken” tegen gekomen in artikelen in de krant. Handwerkslieden die in de middeleeuwen aan kathedralen bouwden, werkten daar met ongelofelijk veel toewijding en bezieling aan, terwijl ze zelf nooit het uiteindelijke bouwwerk in alle glorie zouden zien. In onze samenleving zijn mensen veel te veel gericht op onmiddellijke behoefte bevrediging en op resultaat op korte termijn. Ook bestuurders van ons en andere landen zouden veel meer aan toekomstige generaties moeten denken bij het nemen van beslissingen en doen van investeringen. Hoe willen wij ons land, onze aarde nalaten? Als voorbeeld wordt genoemd de uitvinder van het poliovaccin, die nooit patent heeft willen aanvragen. In plaats van roem verwerven op korte termijn wilde hij vooral toekomstige generaties dienen.
Toch staat vast dat mensen zich heel goed kunnen bekommeren om toekomstige generaties. Daarom durfden ze het aan ter ere van God prachtige kathedralen te bouwen, die pas eeuwen na de eerste steenlegging werden voltooid. En de Chinese muur en het Londense rioolstelsel zijn voorbeelden van effectief langetermijndenken. Die manier van denken moeten we versterken, zeggen filosofen. Dat wordt bedoeld met kathedraaldenken.
Sölle en Beyers Naudé
Het woord deed mij meteen denken aan Dorothee Sölle (1929 – 2003). Toen ik theologie studeerde in de 70er jaren van de vorige eeuw, was zij een zeer inspirerend theologe, bevlogen schrijfster, dichteres en predikant, voorvrouw in de vredesbeweging. Radicaal en profetisch kwam ze op voor vrede en gerechtigheid. Keer op keer werd ze gearresteerd bij demonstraties. Nog steeds heb ik een rijtje boeken van haar in de kast staan.
Misschien zijn er onder u mensen die zich nog herinneren dat jaren geleden op tv een gesprek werd uitgezonden tussen haar en ds. Beyers Naudé, vooraanstaand tegenstander van de apartheid in Zuid Afrika.
Zij herkenden elkaar in de strijd tegen een al te gemakkelijk christendom. In Duitsland (en niet alleen daar ...) hadden veel christenen de nazi’s omarmd, in Zuid-Afrika hadden christelijke machthebbers de apartheid vorm gegeven. Beyers Naudé en Dorothee Sölle zwommen beiden tegen de stroom in en predikten een ander christelijk geloof, radicaler, meer trouw aan de gerechtigheid en dienstbaar aan de onderdrukten. Dat bracht hen keer op keer in conflict met de machthebbers. Die strijd en moeite herkenden ze bij elkaar. Aan het eind van hun gesprek vroeg Beyers Naudé aan Sölle hoe ze het volhield om alles te doorstaan. En of ze dacht dat ze vol zou kunnen blijven houden, ook als ze misschien nooit deel zou krijgen aan de overwinning van de waarheid waar ze voor stond. Sölle antwoordde: “De kathedralen zijn gebouwd in de loop van tweehonderd jaar, sommige zelfs in driehonderd jaar. De beeldhouwers, glas-in-loodzetters en steenhouwers die in de middeleeuwen aan de kathedralen bouwden, zagen nooit het eindresultaat van hun levenswerk. Zij hebben er nooit kunnen bidden, zij hebben nooit kunnen opkijken naar de ramen ervan. En toch, op een dag, lang na hun dood, was het er. Aan dat beeld houd ik me maar vast. Wij bouwen aan een kathedraal van vrede. We zullen sterven voordat die voltooid is. En toch gaan we door met hem te bouwen”.
Het relativeert en geeft betekenis
Waarom blijven deze woorden van Sölle mij inspireren, ook nu in de 20er jaren van deze eeuw, in corona-tijd?
Omdat “kathedraaldenken” voor mij “koninkrijks-denken” is. En met koninkrijk bedoel ik niet het Koninkrijk der Nederlanden, maar het Koninkrijk van God.
Gods rijk van vrede en recht. De hemel op aarde. Dat gaat over iets dat groter is dan mijn kleine ik, mijn wereldje, ons leven hier in dit land, deze wereld. Dat relativeert mijzelf en dat is fijn. Tegelijk geeft het mij en ons allemaal een taak en doel in dit leven. Namelijk om iets van dat Rijk zichtbaar en tastbaar te maken. Om te doen alsof het er al is, daaruit te leven. Dat lukt vaak helemaal niet, maar soms wel. En zo leef je toekomstgericht, met perspectief, ook in de gewone dagelijkse werkelijkheid. Het helpt over onze eigen grenzen en begrenzingen heen te kijken. Het kómt, dat Rijk van God, maar het ìs er ook al, daar waar liefde woont. En dat besef helpt om bouwstenen aan te dragen, de hoop levend te houden, een betere samenleving te creëren, gewoon in het klein in je eigen directe omgeving.
ds.Stella Muns
| terug
|
|
|
|
|
|